De wondere wereld van teams

Jaco van der Schoor
06 sep 2017

Acht weken lang, tweeënhalve dag per week….. De opdracht: bestudeer je eigen groepsproces……. Saai? Soms! Spannend? Heel vaak! Fascinerend? Altijd!

Het was september 1990 dat mijn onderdompeling in de groepsdynamica begon. Als student sociale- en organisatiepsychologie volgde ik het toen nog verplichte vak Groepsdynamica. Een avontuur van 8 weken. 12 studenten per groep, die onder leiding van twee stagiaires werkten aan de taak: bestudeer je eigen groepsproces. Acht weken lang, tweeënhalve dag per week. Aanwezigheid was verplicht.

Vooraf deden allerlei spookverhalen de ronde, mensen zouden volledig geflipt zijn, er zou gevochten zijn in groepen, mensen zouden na afloop therapie nodig hebben. Dat beeld werd versterkt door de bijzondere rol van de begeleiders. Want die deden (in de ogen van de deelnemers) eigenlijk niks. Met metaforen duidden zij het groepsproces: “Het schip is vertrokken, maar wat is de koers?” of “Deze groep lijkt op een stam nomaden in de woestijn”.

Het was een bijzondere reis. Een reis waarin ik mijn fascinatie voor groepen en teams ontwikkelde. Een fascinatie die tot op de  dag van vandaag kleur geeft aan mijn werk. Want na die ene keer heb ik meerdere keren in de groepsdynamische heksenketel gezeten. En wat een verschillen. Ik heb groepen gezien die vol in de flow kwamen, er zijn bedrijven gestart tijdens die acht weken. Liefdes voor het leven zijn ontstaan. Maar ik heb ook frustratie gezien, oprechte teleurstelling. Mensen die hoe goed ze het ook probeerden niet tot elkaar konden komen.

Hoe bijzonder zou het zijn om de succesformule te vinden, bedacht ik me. Dat je weet aan welke knoppen je moet draaien om van frustratie plezier en geluk te maken. Vaak is de bereidheid tot samenwerken er wel, maar lukt het om de een of andere reden niet. Als je die ‘een of andere reden’ kan wegnemen worden gefrustreerde team swingende teams, dat is goed voor de mensen en goed voor het bedrijf.

Doe het zelf, doe het samen!

In 2003 startte ik Mensen in Bedrijf. De ambitie: teams in organisaties beter laten samenwerken om zo beter te presteren. En om daarmee de wereld een stukje mooier te maken. Al snel bleek dat de wetten van de groepsdynamica maar een stukje van de succespuzzel waren. Door veel te lezen, te werken, te (laten) onderzoeken ontdekten we dat er nog drie andere puzzelstukjes waren die uiteindelijk onder te verdelen waren in 13 thema’s. Best veel eigenlijk. Omdat wij ervoor gaan dat teams zo veel mogelijk zelf aan de slag gaan met het verbeteren van hun samenwerking ontwikkelden wij TeamQ, een meetinstrument waarmee je snel in kaart krijgt hoe je team ervoor staat op die 13 cruciale thema’s. Ook schreven wij Tools voor teams, een boek met 50 concrete werkvormen, direct gekoppeld aan diezelfde 13 thema’s. Zo kun je waar mogelijk zelf aan de slag met het verbeteren van de samenwerking. Lukt het niet, of is de samenwerking echt  verstoord, dan helpen wij je natuurlijk graag om de eerste stappen te zetten.

Maar, zoals een bouwmarkt in haar reclameslogan al zei: doe het zelf, doe het samen!

Meer weten over TeamQ en de 13 thema’s: www.teamq.org